आचार्य चाणक्यले कूटनीति, राजनीति, अर्थशास्त्रका अलावा व्यवहारिक जीवनका बारेमा पनि बताउनुभएको छ । उनले पति-पत्नीको सम्बन्धसँग सम्बन्धित धेरै महत्त्वपूर्ण कुराहरू छन् जसले पति-पत्नीको सम्बन्धलाई बलियो बनाउनको लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छ। यी कुराहरू आज पनि त्यति नै सान्दर्भिक छन्, जति पहिले थिए। आचार्य चाणक्यले पनि आफ्नो नीति शास्त्र चाणक्य नीतिमा पति र पत्नी बिचको भिन्नताको बारेमा मार्गदर्शन गरेका छन्। यसका साथै सम्मानजनक सुखी जीवन बिताउनका लागि धेरै महत्त्वपूर्ण कुराहरू पनि उल्लेख गरेका छन् ।
पति-पत्नीको उमेरमा धेरै फरक हुनुहुँदैन
आचार्य चाणक्यले पति-पत्नीको सम्बन्धमा दुवै एकअर्कासँग हरेक हिसाबले सन्तुष्ट हुनु आवश्यक रहेको बताउँछन् । उमेरमा ठुलो अन्तर भयो भने न त उनीहरुको विचारमा समानता रहन्छ न त समान सोच नै रहन्छ । उमेरको भिन्नता उनीहरुको शरीर र दिमाग आदिका लागि उपयुक्त हुँदैन । वृद्ध व्यक्तिले युवतीसँग विवाह गरेमा यस्ता बेमेल विवाह मिलाउन मुस्किल हुन्छ । यस्तो अवस्थाले दाम्पत्य जीवनमा विष घोल्छ र वैवाहिक जीवन टुट्न धेरै समय लाग्दैन । त्यसैले श्रीमान् श्रीमतीको उमेरमा धेरै अन्तर हुनुहुँदैन ।
आफूभन्दा धनवान हरुको भेलामा नजानुहोस्
आचार्य चाणक्य भन्छन् कि यदि गरिब व्यक्ति अपमानबाट बच्न चाहन्छ भने उसले कहिल्यै धनी व्यक्तिको सभा समारोहमा भएको ठाउँमा जानु हुँदैन। एकातिर त्यहाँ भएका व्यक्ति व्यक्तित्व र त्यस स्थानको सजावटले व्यक्तिमा आफू प्रति कमजोर अनुभूति गराउँछ । त्यसैगरी, त्यस्तो ठाउँमा अपमानित हुने प्रबल सम्भावना हुन्छ । त्यसैगरी पेट खराब छ भने जतिसुकै राम्रो खानेकुरा अगाडि राखे पनि नखानुहोस् । यस्तो अवस्थामा पेटलाई आराम दिनुहोस् नत्र समस्या घट्नुको सट्टा बढ्नेछ ।
